ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΚΑΙ ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ

Μια από τις πιο ευχάριστες δραστηριότητες που επιλέγουν πολλοί άνθρωποι να συμπεριλάβουν στην καθημερινότητά τους είναι η γυμναστική. Τα οφέλη της γυμναστικής είναι πολλά τόσο για το σώμα όσο και για την ψυχολογία. Κρίνεται απαραίτητο τα άτομα με ειδικές ανάγκες να κάνουν κάποιες ασκήσεις ώστε να βελτιώσουν τις δεξιότητες τους οι οποίες λόγω της βιολογικής ιδιαιτερότητας που τους χαρακτηρίζει είναι λιγότερο ανεπτυγμένες ή ακόμη αναπτύσσονται με πιο αργό ρυθμό από ότι των υπολοίπων ανθρώπων.

Ωστόσο είναι αναγκαίο να γνωρίζουμε ποια είναι τα ψυχοκοινωνικά και σωματικά χαρακτηριστικά των παιδιών με σύνδρομο down προκειμένου να σχεδιαστεί ένα εξατομικευμένο και κατάλληλο πρόγραμμα γυμναστικής το οποίο θα στοχεύει στην ανάπτυξη της καλής φυσικής κατάστασης, της καρδιαγγειακής αντοχής και των δεξιοτήτων οι οποίες είναι απαραίτητες για την αυτοεξυπηρέτησή τους και κυρίως την κοινωνικότητα τους.

Χαρακτηριστικά των ατόμων με σύνδρομο down σχετικά με την άσκηση

• Μυϊκή υποτονία και υπερεκτατικότητα των αρθρώσεων με μη φυσιολογικό εύρος κίνησης-υπερευλυγισία

• καθυστέρηση στην εκδήλωση αρχικών κινητικών δεξιοτήτων(π.χ βάδισμα) λόγω της μυϊκής υποτονίας

• πλατυποδία λόγω της υπερεκτατικότητας των αρθρώσεων που επηρεάζει κυρίως την άρθρωση του άκρου ποδός

• ατλαντοαξονική αστάθεια, ένα ορθοπεδικό πρόβλημα που μπορεί να προκύψει με έντονη κάμψη του λαιμού προς τα εμπρός ή προς τα πίσω, προκαλώνταw βλάβη στον νωτιαίο μυελό

• χαμηλή αερόβια ικανότητα λόγω αναπνευστικών και καρδιαγγειακών περιορισμών

• χαμηλή μυϊκή δύναμη κυρίως των κάτω άκρων

• ασυμμετρία δύναμης, με τα αριστερά άκρα να είναι συνήθως δυνατότερα από τα δεξιά

• ανεπαρκή ισορροπία που εμποδίζει την εκμάθηση κινητικών δεξιοτήτων και δραστηριοτήτων

• χαμηλή συνολική κινητική απόδοση

• βραδύτερος χρόνος αντίδρασης σε εξωτερικά ερεθίσματα

• αριστεροχειρία η οποία περιορίζει τα άτομα με σύνδρομο Down να μιμούνται δεξιόχειρες συμμετέχοντες χωρίς σύνδρομο Down

• προεξέχοντες κοιλιακοί μύες σε νεαρή ηλικία

• παχυσαρκία, προβλήματα υγείας και διαταραχές αισθητηρίων

• πλεονεκτήματα σε δραστηριότητες που απαιτούν ευλυγισία και ρυθμό

Τα παιδιά με σύνδρομο Down μπορούν να μάθουν έστω και σε πιο αργούς ρυθμούς σε σύγκριση με τα υπόλοιπα παιδιά που δεν έχουν κάποια νοητική αναπηρία. Ως συνέπεια των παραπάνω, κρίνεται απαραίτητο να γίνουν κάποιες πρόσθετες προσαρμογές στο μάθημα της φυσικής αγωγής, ή στο πρόγραμμα εκγύμνασης σε άτομα με σύνδρομο Down προκειμένου

• να βελτιωθούν οι αδρές και λεπτές κινητικές δεξιότητες, οι βασικές δεξιότητες σταθεροποίησης, μετακίνησης και χειρισμού, η γενικότερη φυσική και κινητική κατάσταση

• να προάγεται περισσότερο η συμμετοχή και λιγότερο η απόδοση, και να επέρχεται διασκέδαση και ψυχαγωγία

• να επιτευχθεί η ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτοεξυπηρέτησης

Πρόσθετες προσαρμογές για τα άτομα με σύνδρομο Down

• συνδυασμός γυμναστικής με μουσική προκειμένου να αναπτυχθεί η αερόβια ικανότητα και να βοηθηθεί η κινητική μάθηση και πρακτική

• επιλογή ασκήσεων που ενισχύουν την συμμετοχή μεγάλων μυϊκών ομάδων για την αντιμετώπιση της μυϊκής υποτονίας και την βελτίωση της φυσικής κατάστασης

• έμφαση σε ασκήσεις ισορροπίας στην οποία τα άτομα με σύνδρομο Down δείχνουν να υστερούν περισσότερο

• επιλογή ασκήσεων ενδυνάμωσης κυρίως των κάτω άκρων

• επιλογή ασκήσεων που απαιτούν διαδοχική ανύψωση ποδιών για την αντιμετώπιση της πλατυποδίας

• προσεκτική επιλογή κοιλιακών ασκήσεων

• παροχή επιπλέον χρόνου στον ασκούμενο να αντιδράσει σε εξωτερικά ερεθίσματα

• αποφυγή ασκήσεων που προκαλούν υπερέκταση και ασκούν πίεση και καταπόνηση στο σώμα(π.χ κυβίστηση) καθώς και ασκήσεων που ασκούν πίεση στους μύες της κεφαλής και του λαιμού και μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στον νωτιαίο μυελό

Με όλα τα παραπάνω επιδιώκεται η βελτίωση των ικανοτήτων που μπορούν να βοηθήσουν τα άτομα με νοητική αναπηρία να ενταχθούν πιο εύκολα στο σχολικό, αθλητικό και κοινωνικό περιβάλλον καθώς και να αναπτύξουν μια καλή φυσική κατάσταση για μια πιο υγιή ζωή.

Βιβλιογραφία: Κοκαρίδας Δημήτρης (2021) -ΕΙΔΙΚΗ ΦΥΣΙΚΗ ΑΓΩΓΗ, Εκδόσεις Κυριακίδη